کد مطلب:277266 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:139
مدت حکومت حقه
سؤال دیگری كه گاهی پرسیده می شود، این است كه مدّت حكومت آن حضرت چقدر است. در این باره، روایات زیاد و مختلفی در كتب شیعه و سنّی نقل شده كه به چند نمونه اشاره می كنیم:
1 ـ اُمّ سلمه، زوجه رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم)، از آن حضرت روایت می كند كه در ضمن حدیثی فرمود: «فَیَلْبَثُ سَبْعَ سِنینَ؛ [1] هفت سال در میان مردم می ماند».
2 ـ ابو سعید خدری از رسول اكرم نقل می كند كه در پایان حدیثی فرمود:
«یَعِیشُ فی ذلِك سَبعَ سِنینَ ـ أو ثَمان ـ سِنینَ». [2] .
«بعد از ظهور، هفت ـ یا هشت ـ سال زندگانی می كند».
3 ـ حذیفه یمانی در ضمن حدیثی از پیامبر اكرم نقل می كند كه فرمود:
«فَیَمْكُثُ اَرْبَعِین سنَةً؛ [3] چهل سال در میان مردم می ماند».
4 ـ در كتب اهل سنّت از امیرمؤمنان علی (علیه السلام) نقل شده كه فرمود:
«هفت سال حكومت می كند كه هر سال آن برابر ده سال از سالهای شماست. آنگاه خداوند هر چه اراده كند انجام می دهد». [4] .
5 ـ در ذیل خطبه «البیان» از امیرمؤمنان علی (علیه السلام) آمده است كه فرمود:
«مدّت هشتاد سال در میان مردم خواهد بود». [5] .
6 ـ در حدیثی از امام حسین (علیه السلام) روایت شده كه فرمود:
[ صفحه 450]
«مهدی (علیه السلام) 19 سال و چند ماه حكومت می كند». [6] .
7 ـ ابی جارود از امام باقر (علیه السلام) روایت می كند كه فرمود:
«حضرت قائم (علیه السلام) مدّت 309 سال حكومت می كند چنان كه اصحاب كهف مدّت 309 سال در غارشان ماندند. زمین را پر از عدالت می كند آنچنان كه پر از جور و ستم شده باشد. خداوند شرق و غرب جهان را برای او فتح می نماید». [7] .
8 ـ ابو بصیر در حدیثی از امام باقر (علیه السلام) روایت می كند كه فرمود:
«هفت سال حكومت می كند كه هر سالش معادل 10 سال شماست. سپس آنچه خدا بخواهد انجام می دهد.
ابو بصیر می گوید كه از آن حضرت پرسیدم: سالها چگونه طولانی می شود؟
فرمود: خداوند به فلك دستور می دهد كه آرام تر بچرخد و بدین گونه روزها و سالها طولانی می شود.
عرض كردم: آنها ـ مخالفان ـ می گویند: اگر فلك تغییر كند از بین می رود.
فرمود: آن گفته ملحدان است و امّا مسلمانان راهی برای این حرف ندارند؛ خداوند برای پیامبرش ماه را شكافت، و قبل از آن، برای یوشع بن نون خورشید را بر گردانید، و از طولانی شدن روز قیامت نیز خبر داده و فرموده است: هر روز آن همانند هزار سال از سالهای شماست». [8] .
9 ـ مرحوم سیّد بن طاووس (رحمه الله) از كتاب جعفر بن محمّد كوفی نقل می كند كه با اسناد خود از حمران نقل كرده كه:
«عمر دنیا صد هزار سال است. از این مدّت، بیست هزار سال سهم دیگران و هشتاد هزار سال، سهم آل محمّد (علیهم السلام) می باشد». [9] .
در این زمینه، روایات فراوانی از ائمه (علیهم السلام) نقل شده كه ما به جهت اختصار به نقل
[ صفحه 451]
روایات یاد شده بسنده كردیم.
از بررسی مجموع روایاتی كه در مورد مدّت حكومت حضرت ولی عصر (علیه السلام) وارد شده، معلوم می شود كه اختلاف فراوانی در مدّت سلطنت آن حضرت وجود دارد؛ زیرا رقمهای 7، 8، 9، 14، 20، 21، 22، 30، 40، 70، 140 و 309 سال در چندین روایت دیگر نیز وارد شده است. [10] .
البته گرچه بعضی از این روایات بر برخی دیگر قابل حمل است و دو روایت 7 و 70 و 14 و 140 به خوبی قابل جمع هستند؛ زیرا طبق روایت چهارم و هشتم كه از امیرمؤمنان علی (علیه السلام) و امام باقر (علیه السلام) نقل نمودیم، هر سال آن زمان معادل با ده سال زمان ماست؛ ولی با این همه، نمی توان گفت كه مدّت حكومت حقّه تا این اندازه محدود و ناچیز است. زیرا حكومتی كه پیامبران الهی از تشكیل آن سخن گفته اند و به مردم بشارتها داده اند و امیدها در دلها به وجود آورده اند و آیات زیادی از قرآن بدان اختصاص یافته، [11] و هزاران حدیث از معصومین (علیهم السلام) در مورد آن روز گار مسعود وارد شده، و هزاران شیعه دل سوخته منتظر، سالها و قرنها در اشتیاق فرا رسیدن آن دوران پر شكوه عمری را سپری كرده اند، نمی توان گفت كه یك حكومت هفت ساله یا هشت ساله است. لذا بهتر است كه مطابق برخی از روایات كه حكومت حقه امام زمان (علیه السلام) را تا قیام قیامت دانسته، آن را حكومت جاویدان بنامیم و تا پایان جهان و برپایی قیامت، مستمر و پا بر جا بدانیم. چنان كه در حدیث مفصّلی از پیغمبر اكرم نقل شده است كه خدای تبارك و تعالی در شب معراج راجع به وصی آخرین فرمود:
«وَلاَنْصُرَنّهُ بِجُنْدِی، وَلاَمُدَّنَّهُ بِمَلائِكَتِی، حتّی یُعِلنَ دَعْوَتِی وَیَجْمَعَ الْخَلْقَ عَلی تَوحِیدِی، ثُمَّ لاَُدِیمَنَّ مُلْكَهُ، وَ لاَُداوِلَنَّ الأیّامَ بَیْنَ أوْلِیائی إلی یَومِ القِیامَةِ». [12] .
«به یقین او را با سپاهیانم یاری می كنم و فرشتگانم را به یاری او می فرستم تا دعوت مرا آشكار سازد و همه بندگانم را بر توحید من گرد آورد؛ آن گاه
[ صفحه 452]
سلطنتش راجاوید می سازم و روزگار را تا روز رستاخیز در دست دوستانم می گردانم».
آری خواننده گرامی! آنچه از مجموع شواهد و قراین و روایات اهل بیت (علیهم السلام) به دست می آید این است كه، مدّت حكومت حقه حضرت مهدی (علیه السلام) همانند غیبت آن بزرگوار در اختیار خداوند است و جز با اراده و مشیّت ذات اقدس احدیّت پایان نمی پذیرد و مدّت آن را جز خدای تبارك و تعالی نمی داند.
از خدای متعال خواهانیم كه ما را از شیعیان خالص و منتظران واقعی آن حضرت قرار داده، در ظهور مبارك پیشوا و مولایمان تعجیل فرماید، و بر ما منت گذارد و بقیّه عمر ما را تفضّلا در روزگار مسعود دولت حقّه و زمان مبارك آن حضرت قرار دهد.
به امید روزی كه آن بزرگ رهبر آسمانی، آخرین حجّت خدا، موعود همه اُمّتها و ملّتها ظهور نموده، و جهانیان را در سایه حكومت واحد جهانی از عدالت و آزادی الهی خود سیراب فرماید.
1 ـ اُمّ سلمه، زوجه رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم)، از آن حضرت روایت می كند كه در ضمن حدیثی فرمود: «فَیَلْبَثُ سَبْعَ سِنینَ؛ [1] هفت سال در میان مردم می ماند».
2 ـ ابو سعید خدری از رسول اكرم نقل می كند كه در پایان حدیثی فرمود:
«یَعِیشُ فی ذلِك سَبعَ سِنینَ ـ أو ثَمان ـ سِنینَ». [2] .
«بعد از ظهور، هفت ـ یا هشت ـ سال زندگانی می كند».
3 ـ حذیفه یمانی در ضمن حدیثی از پیامبر اكرم نقل می كند كه فرمود:
«فَیَمْكُثُ اَرْبَعِین سنَةً؛ [3] چهل سال در میان مردم می ماند».
4 ـ در كتب اهل سنّت از امیرمؤمنان علی (علیه السلام) نقل شده كه فرمود:
«هفت سال حكومت می كند كه هر سال آن برابر ده سال از سالهای شماست. آنگاه خداوند هر چه اراده كند انجام می دهد». [4] .
5 ـ در ذیل خطبه «البیان» از امیرمؤمنان علی (علیه السلام) آمده است كه فرمود:
«مدّت هشتاد سال در میان مردم خواهد بود». [5] .
6 ـ در حدیثی از امام حسین (علیه السلام) روایت شده كه فرمود:
[ صفحه 450]
«مهدی (علیه السلام) 19 سال و چند ماه حكومت می كند». [6] .
7 ـ ابی جارود از امام باقر (علیه السلام) روایت می كند كه فرمود:
«حضرت قائم (علیه السلام) مدّت 309 سال حكومت می كند چنان كه اصحاب كهف مدّت 309 سال در غارشان ماندند. زمین را پر از عدالت می كند آنچنان كه پر از جور و ستم شده باشد. خداوند شرق و غرب جهان را برای او فتح می نماید». [7] .
8 ـ ابو بصیر در حدیثی از امام باقر (علیه السلام) روایت می كند كه فرمود:
«هفت سال حكومت می كند كه هر سالش معادل 10 سال شماست. سپس آنچه خدا بخواهد انجام می دهد.
ابو بصیر می گوید كه از آن حضرت پرسیدم: سالها چگونه طولانی می شود؟
فرمود: خداوند به فلك دستور می دهد كه آرام تر بچرخد و بدین گونه روزها و سالها طولانی می شود.
عرض كردم: آنها ـ مخالفان ـ می گویند: اگر فلك تغییر كند از بین می رود.
فرمود: آن گفته ملحدان است و امّا مسلمانان راهی برای این حرف ندارند؛ خداوند برای پیامبرش ماه را شكافت، و قبل از آن، برای یوشع بن نون خورشید را بر گردانید، و از طولانی شدن روز قیامت نیز خبر داده و فرموده است: هر روز آن همانند هزار سال از سالهای شماست». [8] .
9 ـ مرحوم سیّد بن طاووس (رحمه الله) از كتاب جعفر بن محمّد كوفی نقل می كند كه با اسناد خود از حمران نقل كرده كه:
«عمر دنیا صد هزار سال است. از این مدّت، بیست هزار سال سهم دیگران و هشتاد هزار سال، سهم آل محمّد (علیهم السلام) می باشد». [9] .
در این زمینه، روایات فراوانی از ائمه (علیهم السلام) نقل شده كه ما به جهت اختصار به نقل
[ صفحه 451]
روایات یاد شده بسنده كردیم.
از بررسی مجموع روایاتی كه در مورد مدّت حكومت حضرت ولی عصر (علیه السلام) وارد شده، معلوم می شود كه اختلاف فراوانی در مدّت سلطنت آن حضرت وجود دارد؛ زیرا رقمهای 7، 8، 9، 14، 20، 21، 22، 30، 40، 70، 140 و 309 سال در چندین روایت دیگر نیز وارد شده است. [10] .
البته گرچه بعضی از این روایات بر برخی دیگر قابل حمل است و دو روایت 7 و 70 و 14 و 140 به خوبی قابل جمع هستند؛ زیرا طبق روایت چهارم و هشتم كه از امیرمؤمنان علی (علیه السلام) و امام باقر (علیه السلام) نقل نمودیم، هر سال آن زمان معادل با ده سال زمان ماست؛ ولی با این همه، نمی توان گفت كه مدّت حكومت حقّه تا این اندازه محدود و ناچیز است. زیرا حكومتی كه پیامبران الهی از تشكیل آن سخن گفته اند و به مردم بشارتها داده اند و امیدها در دلها به وجود آورده اند و آیات زیادی از قرآن بدان اختصاص یافته، [11] و هزاران حدیث از معصومین (علیهم السلام) در مورد آن روز گار مسعود وارد شده، و هزاران شیعه دل سوخته منتظر، سالها و قرنها در اشتیاق فرا رسیدن آن دوران پر شكوه عمری را سپری كرده اند، نمی توان گفت كه یك حكومت هفت ساله یا هشت ساله است. لذا بهتر است كه مطابق برخی از روایات كه حكومت حقه امام زمان (علیه السلام) را تا قیام قیامت دانسته، آن را حكومت جاویدان بنامیم و تا پایان جهان و برپایی قیامت، مستمر و پا بر جا بدانیم. چنان كه در حدیث مفصّلی از پیغمبر اكرم نقل شده است كه خدای تبارك و تعالی در شب معراج راجع به وصی آخرین فرمود:
«وَلاَنْصُرَنّهُ بِجُنْدِی، وَلاَمُدَّنَّهُ بِمَلائِكَتِی، حتّی یُعِلنَ دَعْوَتِی وَیَجْمَعَ الْخَلْقَ عَلی تَوحِیدِی، ثُمَّ لاَُدِیمَنَّ مُلْكَهُ، وَ لاَُداوِلَنَّ الأیّامَ بَیْنَ أوْلِیائی إلی یَومِ القِیامَةِ». [12] .
«به یقین او را با سپاهیانم یاری می كنم و فرشتگانم را به یاری او می فرستم تا دعوت مرا آشكار سازد و همه بندگانم را بر توحید من گرد آورد؛ آن گاه
[ صفحه 452]
سلطنتش راجاوید می سازم و روزگار را تا روز رستاخیز در دست دوستانم می گردانم».
آری خواننده گرامی! آنچه از مجموع شواهد و قراین و روایات اهل بیت (علیهم السلام) به دست می آید این است كه، مدّت حكومت حقه حضرت مهدی (علیه السلام) همانند غیبت آن بزرگوار در اختیار خداوند است و جز با اراده و مشیّت ذات اقدس احدیّت پایان نمی پذیرد و مدّت آن را جز خدای تبارك و تعالی نمی داند.
از خدای متعال خواهانیم كه ما را از شیعیان خالص و منتظران واقعی آن حضرت قرار داده، در ظهور مبارك پیشوا و مولایمان تعجیل فرماید، و بر ما منت گذارد و بقیّه عمر ما را تفضّلا در روزگار مسعود دولت حقّه و زمان مبارك آن حضرت قرار دهد.
به امید روزی كه آن بزرگ رهبر آسمانی، آخرین حجّت خدا، موعود همه اُمّتها و ملّتها ظهور نموده، و جهانیان را در سایه حكومت واحد جهانی از عدالت و آزادی الهی خود سیراب فرماید.
[1] سنن ابي داود، ج 4، ص 108.
[2] المهدي الموعود المنتظر، ج 1، ص 335 و البيان، باب 6.
[3] عقد الدرر، ص 307، باب 11.
[4] همان، ص 305.
[5] الزام الناصب، ج 2، ص 232.
[6] عقد الدرر، ص 305.
[7] غيبت شيخ طوسي، ص 283.
[8] بحار الانوار، ج 52، ص 339؛ ارشاد مفيد، ص 365.
[9] بحار الانوار، ج 53، ص 116، ح 22.
[10] ر. ك: المهدي الموعود المنتظر، ج 1، ص 322 باب 21.
[11] به كتاب «المحجه فيما نزل في القائم الحجة» مراجعه شود.
[12] بحار الانوار، ج 52، ص 312 ـ علل الشرايع، ج 1، ص 7، ط بيروت.